Ribeira de Piquín
A 50 kms da capital, situado entre montañas, na ribeira do río Eo, limita ao Norte cos Concellos da Pontenova e Riotorto; ao Sur co de Baleira; ao Leste co da Fonsagrada e ao Oeste cos de Meira e Pol. O seu principal núcleo urbano é Chao de Pousadoiro, situado en Ribeira de Piquín.
Entre os monumentos destacan os templos parroquiais de San Xoan de Baos e o de San Xurxo de Piquin. Na igrexa de San Xoan de Baos, situada nun outeiro rodeado polo rio Rodil, destaca o retablo maior neoclásico asi como a imaxe policromada de San Andrés, do sigo XV. A igrexas de San Xurxo de Piquin, situada na beira esquerda do rio Eo data do ano 1782 destacando un retablo neoclásico na capela lateral.
Así mesmo, en todo o Municipio atopámonos restos arqueolóxicos como varias mámoas e varios castros ou pegadas das minas romanas.
Destaca a casa natal de Juan Antonio Lombardero, prestixioso relojero, inventor e ferreiro do século XVIII. Atópase en Vilarpescozo onde todavia consérvase o seu escudo de armas.
Ao pasado romano destas terras, alude claramente o topónimo “Montefurado”, que fai referencia ás explotacións mineiras levadas a cabo polo imperio. As primeiras referencias históricas de Ribeira de Piquín téñense no século XI, coa restauración ou fundación do mosteiro de Meira.
Ao longo da historia, producíronse varias revoltas. As máis importantes, contra o señorío feudal, pero tamén, un século despois, contra a invasión francesa. Entre os personaxes ilustres nacidos neste concello destacan: Juan Antonio Lombardero (famoso relojero do século XVIII nado en Vilarpescozo), Aníbal Otero (lingüista destacado no século pasado. Colaborou con estudiosos como Menéndez Pidal na confección do ALPI) e Seivane (fundador dunha estirpe de elaboradores de gaitas e avó da coñecida gaiteira Susana Seivane).
A riqueza paisaxística e a existencia de restos arqueolóxicos son os reclamos mais interesantes para os visitantes. Pódense facer rutas e excursións aos xacementos arqueolóxicos, aos restos de Montefurado ou á arquitectura relixiosa.
A iso hai que engadir a gastronomía tradicional, onde os derivados do porco son o expoñente prioritario. Ao seu lado conviven o queixo, as filloas, as castañas ou os produtos da horta, ademais dos exemplares fluviais.
Medio Natural
El municipio de Ribeira de Piquín se encuentra ubicado en la mitad oriental de la provincia de Lugo, concretamente a ambas márgenes del río Eo , en el tramo que bordea la parte oriental de la Sierra de Meira. El término presenta un relieve accidentado, fruto de la orogenia alpina que, en el trascurso de los tiempos, logró modificar las antiguas configuraciones de tipo terciario.
Desde el punto de vista litológico predominan los esquistos, que aparecen mezclados con capas de cuarcita y arenisca, materiales que facilitaron una erosión progresiva, configurando un modelado de profundos valles, por los que discurren ríos y arroyos, y de altas cumbres, sobre todo en la mitad nororiental del término municipal, donde se alcanzan las máximas altitudes, próximas a los 900 metros (A Pena Ouviaña y A Pena Grande).
Litológicamente predominan las tierras bajas mesotróficas en la parte baja de las principales cuencas fluviales (Eo y Rodil), mientras los suelos de tipo ránker distrófica predominan en las laderas altas de la Sierra de Meira y en la vertiente oeste de las cumbres de A Pena Grande, Pena Armada y Pena Ouviaña. Los suelos tipo gley se localizan en los alrededores de Moleiras y finalmente, en los chaos de A Ribeira encontramos suelos pardos y ránker pardo. La red fluvial se organiza en torno al río Eo, que cruza el municipio de Sur a Norte. Hacia esta arteria avenan otras secundarias como el Lúa y el Servial, entre otras.
Climatológicamente, Ribeira de Piquín se puede catalogar dentro del dominio de un clima de transición entre el oceánico húmedo y e oceánico continental, muy frío en las cumbres y bastante apacible en los valle
A repoboación forestal arbitraria desbancou ao arboledo autóctono, cuxo froito foi en épocas pasadas parte impostante da dieta humana; a pesar de todo, nas zonas máis agrestes crecen as matogueiras, servindo de acubillo a raposos, lobos e corzos, mentres que no resto da superficie municipal perviven bidueiros, carballos e castiñeiros.
Ríos:
Eo, Rodil, Lúa, Servial, Grande, Marchan, Cartín e Teixa.
Arroyos:
Cerballás, Oscuro, Rego de Moleiras, Rego de Moural, Rego de Vilasante.
Precipitaciones anuales:
1.300 mm./anuales.
Socioeconomía
Ribeira de Piquín, municipio eminentemente rural, ten na agricultura e na gandería os alicerces fundamentais da súa economía.
A pesar de que un 85% da poboación activa está dedicada ao sector primario, non chegan ao cinco por cento as terras destinadas ao cultivo; mentres que a superficie dedicada a prados e pasteiros achéganse ao quince por cento e a que se reserva para terreo forestal representa un oitenta por cento da superficie total.
A dedicación gandeira é fundamentalmente vacúa, con dedicación preferentemente láctea. O seu número dobra en cabezas ao porcino, que non alcanza o milleiro de cabezas, e supera ao ovino que rolda o medio milleiro.
O sector terciario atópase moi mediatizado pola proximidade de Meira, en cuxas feiras se verifican todas as transaccións a nivel local.
Industrias: madeireiras, lácteas e extractivas.
dá Ouviaña (893 m.); Lomba dá Cartea (767 m.); Montes Curullón (635 m.); Monte Verdeallo (574 m.)
Demografía
Demograficamente Ribeira de Piquín segue as tendencias dá Galicia interior: poboación diseminada, como ou demostra a súa baixa densidade media (15 hab./Km2), tendo retrocedido desde a segunda metade do século XIX por causas do éxodo rural dous anos 50.
A marcha dúas seus poboadores atópase intimamente ligada á estrutura minifundista do terrazgo, á escasa mecanización e ás escasas probabilidades de supervivencia nun medio rural escasamente mecanizado e mal comunicado.
A súa poboación actual, que apenas supera vos 1.000 habitantes, contrasta cos 2.229 de principios de século (censo de 1900), ou cal supón un descenso de pouco máis do 50% do continxente poboacional.
Censo: 1.054 habitantes.
Densidade: 15 hab./Km2.
Localización
Na provincia de Lugo, na parte oriental da Serra de Meira, nas marxes do río Eo, está o Concello de Ribeira de Piquín.
Limita coa Pontenova e Riotorto ao Norte, con Baleira ao Sur, A Fonsagrada ao Leste e cos municipios de Meira e Pol ao Oeste.
A súa extensión é de 71 km2.
Parroquias
Santiago de Acebo
San Xoán de Baos
San Pedro de Navallos
San Xurxo de Piquín
Santa Eulalia de Piquín
